Τα τεύχη του περιοδικού μας online
Άγιος Παΐσιος, Από τα Φάρασα στον Ουρανό
Hχητικές ομιλίες † Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου
Αυγουστίνος Καντιώτης – Ειδικό Αφιέρωμα Βίντεο του Συλλόγου
Ομιλίες του Ιερομονάχου π. Σάββα Αγιορείτη στην Κατερίνη σε ΒIΝΤΕΟ
Ι. Μονές της Μητροπόλεως μας
Έντυπο «Ορθόδοξα Μηνύματα»
Επισκέψεις
Τα Μοναστήρια μας
Στούς πρόβουνους τοῦ Ὀλύμπου, στήν θέση «Παναγία», στόν ὑψηλότερο γήλοφο, στή ράχη τοῦ Ἀδριανοῦ τῆς Ἀρχαίας Πιερίας, στήν κορυφή τοῦ τριγώνου Δίον – Κατερίνη – Μοναστῆρι, στά σύνορα τῶν ὑπωρειῶν τοῦ Ὀλύμπου καί τῶν Πιερίων, κοντά στό χωριό Κονταριώτισσα Κατερίνης, βρίσκεται κτισμένο τό Μοναστῆρι τοῦ Ὁσίου καί Θεοφόρου Πατρός ἡμῶν καί Οἰκουμενικοῦ Διδασκάλου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου, τοῦ Θαυματουργοῦ.
Ἡ Ἱερά Μονή τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου ἱδρύθηκε τό ἔτος 1983, ὡς Ἰδιωτικό Ἡσυχαστήριο μέ τήν εὐλογία τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτου κυροῦ Βαρνάβα καί ἀργότερα τό ἔτος 1985, ὑπήχθηκε ἐπίσημα, στήν Ἱερά Μητρόπολη Κίτρους καί Κατερίνης.
Συμπληρώθηκαν περίπου τρεῖς δεκαετίες, ἀπό τό τολμηρό ἐκεῖνο ξεκίνημα καί τήν ἀρχή τοῦ ἔργου ἀπό τό μηδέν. Ἀπό τοῦ ἔτους 1983 ἡ Γερόντισσα Αἰκατερῖνα κατόπιν ὑπακοῆς ἀναλαμβάνει σύν Θεῷ, διά προσωπικῆς ἐργασίας, αὐτεπιστασίας καί ἐκπονήσεως τῶν ἀρχιτεκτονικῶν σχεδίων, θυσίαις πολλαῖς καί πειρασμοῖς πολλοῖς τήν ἀνέγερσιν τῆς Ἱερᾶς Μονῆς, σέ τόπο ἄγονο, ἄνυδρο καί σχεδόν ἀπαράκλητο.
Ὁ Θεός, ὅμως, εἶχε προετοιμάσει τόν τόπον αὐτόν «Ἅγιον κατοικητήριον Αὐτοῦ», κατά θείαν ἀποκάλυψιν.
«Ὡς πόλις ἐπάνω ὄρους κειμένη», μεγαλόπρεπα στέκει μέ τήν ἁγιορείτικη ἀρχιτεκτονική του καί τήν παλιά παραδοσιακή ὄψη του, τό Μοναστῆρι τοῦ Ὁσίου Ἐφραίμ τοῦ Σύρου.
Ἡ Ἱερά Μονή κτιριακά δέν ἔχει ὁλοκληρώσει τό σχέδιό της, εἶναι ὅμως σύν Θεῷ, πάρα πολλά, ἀξιόλογα καί θαυμαστά ὅσα ἔγιναν σέ αὐτά τά ὀλίγα χρόνια, μέ πίστη, μέ ὑπομονή, μέ ἀδιάλειπτο προσευχή, μέ ὑπεράνθρωπες καί αἱματηρές θυσίες τῆς Ἀδελφότητος.
Πάντα «κατά τάξιν καί εὐσχημόνως» καλοβαλμένα, σύμφωνα μέ τήν βυζαντινή τέχνη καί Μοναχική Παράδοση, διδάσκουν μέ τόν τρόπο τους. Διαμορφωμένα ἔτσι, ἀφήνουν ἄβατους τούς χώρους, ὅπου κινοῦνται οἱ ἀδελφές γιά τήν περιφρούρηση τῆς ἡσυχίας καί τήν ἀντίσταση στήν ἐκκοσμίκευση ἀπό τίς συνήθειες καί τούς νέους τρόπους ζωῆς καί ἐκφράσεως.
Στό κέντρο τῆς Ἀνατολικῆς αὐλῆς τοῦ Μοναστηριοῦ, Διαβάστε Περισσότερα
Σύντομο Ἱστορικό τῆς Μονῆς
Ἀνηφορίζοντας ἀπό τό Λιτόχωρο γιά τόν Ὄλυμπο, μετά από μία καταπράσινη διαδρομή, ὅπου θαυμάζει κανείς τήν ποικιλομορφία τοῦ Ὀλύμπιου τοπίου, μέσα στό φαράγγι τοῦ ποταμοῦ Ἐνιπέα καί σέ ὑψόμετρο 850 μ., συναντᾶμε τήν ἱστορική καί παλαίφατη Μονή τοῦ Ἁγίου Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ. Ἱδρυτής καί κτήτοράς της ὑπῆρξε ὁ Ὅσιος Διονύσιος, μορφὴ χαρισματική, ποὺ ἔφερε ἀνεξίτηλη πάνω του τὴν σφραγίδα τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἡ Μονή ἱδρύθηκε στό πρῶτο μισό του 16ου αι. ὡς Πατριαρχική καί Σταυροπηγιακή καί ἀφιερώθηκε στήν Ἁγία Τριάδα μετά ἀπό θεία ἀποκάλυψη. Ἀργότερα ἐπεκράτησε νά ὀνομάζεται στό ὄνομα τοῦ ἱδρυτοῦ της.
Τό μοναστήρι, λόγω τῆς προσωπικότητας τοῦ Ἁγίου ἔγινε εὐρύτερα γνωστὸ καὶ ἀνέπτυξε μεγάλη πνευματικὴ δραστηριότητα. Αἰῶνες πρίν, ἡ φήμη του ξεπέρασε τὰ ὅρια τοῦ Ἑλλαδικοῦ χώρου, φτάνοντας ὡς τὴν τσαρικὴ Ρωσία. Ξένοι περιηγητές, ὅπως ὁ Ἐλβετός φιλέλληνας Boissonas, πού ἐπισκέφτηκε τή Μονή κατά τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας καί μετά, ἀποτύπωνε στά κείμενά του τό θαυμασμό γιά τή μεγαλόπρεπη ἀρχιτεκτονική, τήν ἀξιομίμητη φιλοξενία τῶν μοναχῶν, τή μοναδική θέση τῆς Μονῆς στόν κόσμο.
Ὁ Ὅσιος, ἄν καί ὑποδειγματικά ἀκτήμων, φρόντισε νά προικίσει τή Μονή μέ ἀκίνητα «διά τήν ἀνάπαυσιν τῶν μοναχῶν καί τῶν ἐπισκεπτῶν» καί γιά τήν ὑποβοήθηση τοῦ πνευματικοῦ καί ἱεραποστολικοῦ της ἔργου. Παράλληλα ἡ Μονή ἀπέκτησε πολλά μετόχια τά ὁποῖα τήν τροφοδοτοῦσαν γιά τή συντήρηση καί αὔξησή της καί παράλληλα ἀποτελοῦσαν ἑστίες πνευματικῆς ζωῆς.
Πνευματικό, πολιτιστικό, ἐθνικό ἔργο.
Ἡ Μονή ἀναδείχτηκε σέ τηλαυγῆ φάρο ὁλόκληρης τῆς Ἑλλάδος στά δύσκολα χρόνια τῆς Τουρκοκρατίας. Ὁ ἴδιος ὁ Ἅγιος ὑπῆρξε πνευματικός πατέρας καί «σύμβολο ἑλληνικότητας», κατά τόν καθηγητή Γλαβίνα, γιά χιλιάδες ψυχές, ἀφοῦ καθοδηγοῦσε καί ἐνίσχυε πνευματικά τόν κόσμο, ἔκτιζε ἐκκλησίες καί ἐπιτελοῦσε θαύματα.
Τό πολιτιστικό καί ἐθνικό ἔργο τῆς Μονῆς εἶναι ἐπίσης ἀνυπολόγιστης ἀξίας.Ὑπῆρχε συγκροτημένο ἁγιογραφικὸ ἐργαστήριο καί κέντρο ἀντιγραφῆς χειρογράφων, χάρη στὸ ὁποῖο διασώθηκαν πολλὰ παλαιὰ κείμενα. Ἡ Μονή ἀνέδειξε πλειάδα λογίων μοναχῶν, ὅπως ὁ ἱερομόναχος Γερμανὸς ἀπὸ τὴν Κρήτη. Στό Σχολεῖο της φοίτησαν πολλοί, ἴσως καί ὁ Ρήγας Φερραῖος, ἐνῶ πλούσια ὑπῆρξε καί ἡ βιβλιοθήκη της, ἡ ὁποία κατά τό 18ο αἰῶνα ἐμπλουτίστηκε μέ τή δωρεά 400 καί πλέον τόμων ἀπό τό Μεθόδιο Ὀλυμπίτη.
Μέσα σέ αὐτό τό κλίμα τῆς προσφορᾶς στήν παιδεία καί στόν ἑλληνισμό γενικότερα, λειτούργησε ἡ Μονή καί στά μετέπειτα χρόνια. Μάλιστα λόγω τῆς ὀχυρῆς της θέσης διαδραμάτισε πρωταγωνιστικὸ ρόλο γιὰ τὴν ἐθνική ἀνεξαρτησία (1821-30), ἀφοῦ σ’ αὐτήν ἔγιναν μυστικές συσκέψεις πολλῶν ὁπλαρχηγῶν. Στὴν Ἐπανάσταση τοῦ Ὀλύμπου τὸ 1878, προσέφερε καταφύγιο στὰ γυναικόπαιδα τοῦ Λιτoχώρου, ἐνῶ τὸ Μετόχι χρησιμοποιήθηκε σὰν σταθμὸς ἀνεφοδιασμοῦ καὶ ἀποβιβάσεως τῶν ἀγωνιστῶν. Κατὰ τὴ διάρκεια τοῦ Μακεδονικοῦ Ἀγώνα, ὑπῆρξε ἐκ νέου καταφύγιο ἀγωνιστῶν καὶ σταθμὸς ἀνεφοδιασμοῦ.
Ἡ ἐνεργός συμμετοχή τῆς Μονῆς στά γεγονότα καί ἡ συμβολή της στήν προστασία τῶν παραδόσεων εἶχε γι’ αὐτήν ἓνα βαρύ τίμημα.Τὸ 1821, πυρπολήθηκε ἀπὸ τὸν Βελῆ Πασᾶ, καί ὁ ἡγούμενος της, Μεθόδιος Παλιούρας, κρεμάστηκε μὲ 12 μοναχοὺς στὴν κεντρικὴ πλατεία τῆς Λάρισας. Ἀκολούθησαν πολλές καταστροφές, μὲ μεγαλύτερη τὴν ἀνατίναξη ἀπὸ τὰ γερμανικὰ στρατεύματα τὸ 1943 πού μετέτρεψε τό ἱερό αὐτό οἰκοδόμημα σέ θλιβερούς σωρούς ἐρειπίων.
Νέα Μονή – Μετόχι
Παρ’ ὅλες τίς περιπέτειες, ἡ μοναχική ζωή στόν Ὄλυμπο δέν διακόπηκε ποτέ. Ἀπό τήν ἡμέρα τῆς καταστροφῆς καί μετά, οἱ μοναχοί διαμένουν στό Μετόχι πού βρίσκεται στὴ θέση τοῦ κτισμένου τό 1650 παλαιοῦ Μετοχίου τῆς Σκάλας, σέ ἀπόσταση 3 χλμ. ἀπό τό Λιτόχωρο. Σήμερα ἐγκαταβιώνει ἐδῶ ἀδελφότητα 25 μελῶν πού ἐγκαταστάθηκε στό Μετόχι μέ τίς εὐλογίες τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου κ.κ. Ἀγαθονίκου τό 1986, χρονολογία κατά τήν ὁποία εἶχαν ἀπομείνει μόνο 3 μοναχοί.
Χάρις στίς ἄοκνες προσπάθειες τοῦ Καθηγουμένου τῆς Μονῆς, Ἀρχιμ. Μαξίμου, ἀλλά καί ὁλόκληρης τῆς ἀδελφότητας ἔχει ἀναστηλωθεῖ τό Καθολικό, μέ βάση τή μελέτη τῆς 9ης Ἐφ. Βυζ. Μνημείων, διασώζοντας τήν αὐθεντικότητα καί τό ὕφος τῆς κατασκευῆς. Σήμερα πραγματοποιοῦνται ἀναστηλωτικές ἐργασίες στή νότια πτέρυγα τῆς Μονῆς. Κύριο μέλημά τους ὡστόσο, εἶναι ἡ πλήρης ἀναστήλωση τοῦ πληγωμένου μοναστηριοῦ, γιά νά συνεχίσει, ὅπως ἔπραξε καί στήν ἱστορική του διαδρομή, νά δίνει ἕνα ζωντανό παρόν γνήσιας ὀρθόδοξης μαρτυρίας, ἀντλώντας τήν αὐτοσυνειδησία του ἀπό τήν παράδοση τοῦ Ἁγίου καί τήν πείρα τῶν παρελθόντων γενεῶν.
Ἡ Ἱερά Μονή Ἁγίου Ἀθανασίου Κολινδροῦ εἶναι μία παλαιά καί ἱστορική Μονή στήν βόρεια Πιερία, 2 μόλις χιλιόμετρα νοτίως τοῦ Κολινδροῦ. Στήν σφραγίδα της ἀναγράφεται ἡ χρονολογία τοῦ 1860, ὅμως οἱ λίγες σωζόμενες γραπτές ἱστορικές μαρτυρίες ἀφήνουν νά ἐννοηθεῖ, πώς οἱ ἀπαρχές της εἶναι παλαιότερες, ἀλλά δυστυχῶς παραμένουν ἄγνωστες.
Πολύτιμες πληροφορίες γιά τήν ἱστορία της μᾶς προσφέρει ἡ προφορική παράδοση. Σ’αὐτόν τόν χῶρο ὑπῆρχε ἀνδρώα Μονή, μέ πολλές κτιριακές ἐγκαταστάσεις, Καθολικό, κελλιά, μετόχια, ἀποθῆκες, φούρνους, οἰκήματα διάφορα, πού ἐξυπηρετοῦσαν τίς ἀνάγκες τῶν μοναχῶν. Συνάμα δέ εἶχαν τήν δυνατότητα νά παρέχουν ἀγαπητική φιλοξενία καί στούς κατοίκους τῶν γύρω περιοχῶν.
Ἡ Ἱερά αὐτή Μονή φέρεται συνυφασμένη μέ τίς ἱστορικές περιπέτειες τῆς πατρίδας μας. Οἱ ὁπλαρχηγοί μέ τούς ἄνδρες τους, πού δέν ἄντεχαν τήν σκλαβιά καί ξεσήκωσαν ἄλλη μιά ἐπανάσταση κατά τῶν Τούρκων τό 1878, χρησιμοποιοῦσαν ὡς κρησφύγετο καί τό Μοναστήρι τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου. Μετά τήν καταστολή τῆς ἐπαναστάσεως, ἡ Μονή ἐρημώθηκε. Οἱ περισσότεροι μοναχοί σφαγιάστηκαν ἀπό τούς Τούρκους καί οἱ ὑπόλοιποι κατέφυγαν στό Ἅγιον Ὄρος.
Ἀπό τό ὅλο Μοναστηριακό συγκρότημα διασώθηκαν τό Καθολικό καί κάποιες πτέρυγες τῶν κελλιῶν ἐρειπωμένες. Στήν περίοδο 1900-1940 τήν διαχείρηση τῶν κτημάτων τῆς Μονῆς καί τῶν ἄλλων ἐσόδων της, ἀνελάμβαναν ἀνά πενταετία οἰκογένειες τοῦ Κολινδροῦ. Ἡ Γερμανική κατοχή, συνέβαλε καί αὐτή μέ τήν σειρά της στήν τελειωτική καταστροφή της. Ἔτσι οἱ βιαιότητες τῶν κατακτητῶν τῆς πατρίδας μας μετέτρεψαν αὐτόν τόν χῶρο τῆς μυστικῆς ἀνατάσεως σέ χαλάσματα. Παρόλα αὐτά ἕως τό 1980 σώζονταν τό Καθολικό τοῦ Μοναστηριοῦ ἐρειπωμένο. Τό 1980-1982 κατεδαφίζεται ἀπό τούς κατοίκους τοῦ Κολινδροῦ καί αὐτό τό τελευταῖο ἀπομεινάρι τοῦ παρελθόντος καί στή θέση του ἀνεγείρεται ἕνας μικρός ναός, ἁπλή τρίκλιτη Βασιλική, ἐγκαινιασμένος ἀπό τόν μακαριστό Μητροπολίτη Κίτρους κυρό Βαρνάβα.
Αὐτός ὁ μικρός ναός ἦταν τό μοναδικό κτίσμα πού ἀντίκρυσε ἡ σημερινή μοναστική ἀδελφότητα, ὅταν τό 1987 ἡ πρόνοια τοῦ Θεοῦ ὁδήγησε τά βήματά της σέ αὐτόν τόν εὐλογημένο χῶρο. Ὁ τότε Μητροπολίτης Κίτρους, Κατερίνης καί Πλαταμῶνος κ. Ἀγαθόνικος, ἐν τῇ ἐγνωσμένῃ του ἀγάπη πρός τόν μοναχισμό, πρωτοστάτησε ὥστε ἡ Ἱερά Μονή τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου ἐπισήμως νά ἀνασυσταθεῖ καί νά μετατραπεῖ σέ γυναικεία. Ἔτσι μετά ἀπό τίς τόσες περιπέτειές της μέσα στόν χρόνο ἀρχίζει γι’ αὐτήν μία νέα σελίδα στήν ἱστορία της μέσα ἀπό τήν ὁποία θά συνεχισθεῖ ἡ μοναχική παράδοση αὐτοῦ τοῦ τόπου. Θά ἠχήσει καί πάλι τό τάλαντο γιά νά συνάξει ὅμως αὐτή τήν φορά τήν πρώτη γυναικεία μοναστική ἀδελφότητα ὑπό τήν πνευματική καθοδήγηση τῆς Ὁσιολογιωτάτης Καθηγουμένης Εἰρήνης Μοναχῆς. Στήριγμα καί συμπαραστάτης στούς ἀγῶνες τῆς νέας Συνοδείας ὁ πνευματικός της πατέρας Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμανδρίτης π. Ἀθηναγόρας Καραμαντζάνης.
