Αποστρέφεσαι το να πει κάποιος λόγο εναντίον σου; Μην πεις κι εσύ λόγο κακό για κανέναν.
Αποστρέφεσαι την γκρίνια; Μην γκρινιάζει κι εσύ με το παραμικρό.

Πολλές φορές όμως ενώ αποστρεφόμαστε (και καλάα κάνουμε) πολλές εμπαθείς καταστάσεις που βλέπουμε στους άλλους, συγχρόνως τα πράττουμε κι εμείς ίσως σε κάποια άλλη μορφή και σε διαφορετικό χρόνο στους άλλους δικαιολογώντας τον εαυτούλη μας.

Ο κακός λόγος είναι πάντα κακός κι ας έχει την δικαιολογία του. Η γκρίνια είναι πάντα γκρίνια κι ας έχει φταίξει ο άλλος. Μην ζούμε μέσα στην πλάνη ότι ο άλλος ό,τι κάνει ή λέει δεν έχει δικαιολογία ενώ εμείς έχουμε. Εάν ρωτήσεις έναν άνθρωπο που μιλά με κακία για κάποιον θα σου εξηγήσει ότι δικαιολογημένα το κάνει για τον τάδε λόγο ή λόγους· το ίδιο εάν ρωτήσεις κάποιον άνθρωπο που κάνει παράπονα και γκρινιάζει θα σου εξηγήσει τους λόγους της γκρίνιας του και των παραπόνων του. Όπως δηλαδή έχουμε εμείς τους λόγους μας έχουνε και οι άλλοι.
Το θέμα όμως αδελφοί μου είναι να πάψουμε να δικαιολογούμε τον εγωισμό μας που νιώθει προσβεβλημένος. Όντως μπορεί ο άλλος άνθρωπος να μας αδίκησε ή να έκανε κάποιο λάθος, όμως η λύση δεν είναι ούτε να τον κακολογήσουμε σε άλλους, ούτε η γκρίνια μας προς αυτόν. Αντί για λύση στο «θέμα» που ίσως προέκυψε ρίχνουμε λάδι στην φωτιά με αυτήν την συμπεριφορά μας. Όταν ο άλλος κάνει κάτι «κακό» προς εμάς καλούμαστε να το εκμεταλλευτούμε πνευματικά. Να το δούμε ως ευκαιρία ταπείνωσης, καλλιέργειας της υπομονής, της σιωπής, της προσευχής, της συγχωρετικότητας, της συγκατάβασης.
Στο κάτω κάτω ό,τι κι αν μας έχει κάνει ο άλλος -που το θεωρούμε τόσο μεγάλο κακό- σίγουρα δεν μας έχει σταυρώσει· όπως εμείς σταυρώσαμε (και σταυρώνουμε) τον Χριστό μας.

Και τί έκανε ο Χριστός -ο μόνος Αθώος της ιστορίας- όταν τον σταυρώσαμε;
Και τι κάνει ο Αναμάρτητος Χριστός όταν τον σταυρώνουμε με τις αμαρτίες μας, με την βλάσφημη και αμετανόητη ζωή μας; Δεν μας κατακρίνει, δεν μας κακολογεί, δεν μας γκρινιάζει. Η καρδιά του παραμένει ανοιχτή προς εμάς. Μας συγχωρεί, μας αγαπά, μας αποδέχετε…

Αυτό καλούμαστε να κάνουμε στα μέτρα του δυνατού: να ζήσουμε με πρότυπο τον Χριστό και τους Αγίους μας, όχι τους φίλους μας, όχι τους συγγενείς μας, όχι τους διάσημους αστέρες, όχι τους φιλοσόφους, όχι τους πανεπιστήμονες, όχι τους αθλητές, όχι τους πετυχημένους κοινωνικά και οικονομικά.

Ας μάθουμε επιτέλους ότι το να αναγνωρίζουμε το κακό στους άλλους δεν μας κάνει εμάς καλούς και ενάρετους. Το θέμα είναι να ζούμε εμείς ενάρετα, δηλαδή Χριστομίμητα, διότι ενώ μπορεί να αναγνωρίζουμε το κακό στους άλλους να το έχουμε κι εμείς στην ζωή μας. Δηλαδή π.χ. το να αναγνωρίζω και να καταδικάζω την κλεψιά του άλλου, αυτό δεν σημαίνει ότι εγώ γίνομαι αυτομάτως δίκαιος κι ελεήμων!
Αυτό που θέλω να πω είναι ότι εάν δούμε κάτι λάθος στον άλλον άνθρωπο (διότι είμαστε όντα με κρίση) καλούμαστε να μαθητεύσουμε από το λάθος του άλλου ώστε να διορθώσουμε τα δικά μας λάθη και να θεραπεύσουμε την δική μας αμαρτία.
Το λάθος του άλλου ας γίνει η αφορμή για την δική μας πνευματική αφύπνιση και όχι αφορμή κατάκρισης και πρόκλησης μεγαλύτερων προβλημάτων με την κακία μας και την γκρίνια μας που αποδεικνύουν την έλλειψη ταπείνωσης και μετάνοιας, δηλαδή την απουσία αναγνώρισης των δικών μας λαθών, ατελειών, παραλείψεων κι αμαρτιών.

Διαβάζουμε στο Μέγα Γεροντικό: Πήγε κάποτε ο αββάς Ισαάκ ο Θηβαίος σε κάποιο κοινόβιο και είδε έναν αδελφό να σφάλλει και τον κατέκρινε. Όταν επέστρεψε στην έρημο, ήλθε άγγελος Κυρίου και στάθηκε μπροστά στην πόρτα του κελιού του και του είπε: Δεν σου επιτρέπω να μπεις! Κι εκείνος παρακαλούσε κι έλεγε: Τι συμβαίνει; τι έκανα; Αποκρίθηκε τότε ο Άγγελος: Ο Θεός με έστειλε λέγοντας: Πες του να δώσει εντολή, που να βάλω τον αδελφό που έσφαλε και τον καταδίκασε; στον παράδεισο ή στην κόλαση;
Ο αββάς όταν άκουσε από τον άγγγελο αυτόν τον λόγο έπεσε χάμο, έκλαψε και είπε: Αμάρτησα, συγχώρεσέ με!
Κι ο άγγελος του είπε: Σήκω, σε συγχώρεσε ο Θεός, μα στο εξής να προσέχεις να μην κρίνεις κανέναν γιατί αυτό το δικαίωμα το έχει μόνον ο Θεός!

Περί μακροθυμίας(Αγ.Νεκταρίου)

Εὐδοξία Αὐγουστίνου, Φιλόλογος – Θεολόγος 

     Μέ χαρά ὑποδεχτήκαμε τήν πρόσ­φατη ἀπόφαση τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας γιά τίς ἀλλαγές πού εἶχε σχεδιάσει ὁ πρώην ὑπουργός Παιδεί­ας Ν. Φίλης -καί διατήρησε καί ὁ νῦν Κ. Γαβρόγλου- σχετικά μέ τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν στό Δημοτι­κό, στό Γυμνάσιο καί στό Λύκειο.

Στό ἀνώτατο ἀκυρωτικό δικαστήριο τῆς Ἑλληνι­κῆς Πολιτείας, τό ὁποῖο ἑρμηνεύει τό Σύνταγμα καί τούς νόμους τοῦ κράτους, εἶ­χαν προσφύγει ὁ μητροπολίτης Πει­ραιῶς, ἡ Ἑστία Πατερικῶν Μελε­τῶν, γονεῖς κ.ἄ. καί ζητοῦσαν νά ἀκυρωθεῖ ἡ ἐπίμαχη ἀπόφαση τοῦ τέως ὑπουργοῦ Παιδείας, καθώς μέ αὐτή πρα­γμα­τοποιεῖται -μετά ἀπό 180 περίπου χρό­- νια ὀρθόδοξης διδασκαλίας- ριζι­κή ἀλ­­λαγή στόν χαρακτήρα τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν, ἀλλοι­ώνον­- τας «τόν ἀπό ἱδρύσεως τοῦ Ἑλ­ληνι­κοῦ κράτους μέχρι σήμε­ρα ὀρ­θόδοξο χαρακτήρα του».

Τό ΣτΕ -μέ ψήφους εἴκοσι ἔναντι πέντε μειοψηφησάντων- μέ τήν ὑπ’ ἀ­ριθμ. 660/2018/19-3-2018 ἀπόφασή του ἀπέδειξε ὅτι ὑπάρχει εὐτυχῶς ἀ­κόμη Δικαιοσύνη στή χώρα μας. Ὑ­πάρχει ἡ Δικαστική Ἐξουσία καί εἶναι ἀνεξάρτητη.

Τό Συμβούλιο τῶν ἀνωτάτων δι­κα­στικῶν λειτουργῶν ἀποφάνθηκε ὅτι ἡ ὑπουργική ἀπόφαση γιά τό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν προσ­κρού­ει:

α) στό ἄρθρο 16 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖο ὁρίζει ὅτι ἡ Παιδεία ἀ­ποτελεῖ βασική ἀποστολή τοῦ κρά­­τους καί μεταξύ τῶν σκοπῶν της εἶ­ναι ἡ ἀνάπτυ­ξη τῆς ἐθνικῆς καί θρησκευτικῆς συν­- ειδήσεως,

β) στή διάταξη τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ Συντάγματος, ἀφοῦ κλονίζει τήν ὀρ­θόδοξη συνείδηση καί προκαλεῖ θρησκευτική σύγχυση,

γ) στό Πρῶτο Πρόσθετο Πρωτόκολλο τῆς ΕΣΔΑ, διότι στεροῦνται οἱ ὀρθόδοξοι μαθητές τό δικαίωμα νά διδάσκονται τίς ἀλήθειες, τίς ἠθικές ἀξίες καί τίς παραδόσεις τῆς Ὀρθοδοξίας.

Ἐπιπλέον, οἱ δικαστές ἐκτιμοῦν ὅτι «σχολική διδασκαλία, πού μπορεῖ νά ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα τή μεταβολή ἤ τήν ἀλλοίωση τῆς θρησκευτικῆς συν­ειδήσεως τῶν μαθητῶν, ὅπως αὐ­τή διαμορφώνεται στό πλαίσιο τῆς οἰ­κο­γένειας, θά συνιστοῦσε μορφή ὁμαδικοῦ προσηλυτισμοῦ ἰδιαιτέρως σο­βα­ρή, ὡς ἐπέμβαση στόν εὐαίσθη­το ψυ­χικό κόσμο τῶν μαθητῶν, πού δέν διαθέτουν τήν κριτική ἀντίληψη καί ὡ­ρι­­- μότητα τῶν ἐνηλίκων καί νά τούς ἐκ­τρέψει ἀπό τήν ὀρθόδοξη χρι­στια­νική συνείδηση». Κατά τήν ἄ­ποψή τους τό Πρόγραμμα Σπουδῶν παρουσιάζει σοβαρές ἐλλείψεις ὡς πρός τό περιεχόμενο τῆς ὀρθόδοξης χριστιανικῆς δι­δασκαλίας, καθώς δέν γίνεται ἀναφο­ρά στήν ἁγία ὁμοούσιο καί ἀδιαίρετο Τριάδα, τήν ὁποία ἐπικαλοῦν­ται ὅλα τά ἑλληνικά Συντάγματα στήν προ­μετω­πίδα τους· ἀντί­θετα μάλιστα στήν Γ´ Δημοτικοῦ ὁ Χρι­στός παρουσιάζεται ὡς ξένος, ὡς προσδοκώμενος Μεσσί­ας, ὡς δάσκαλος πού ὅλοι θαυμάζουν, ὡς ἀγαπημένος φίλος, ὄχι ὅ­μως ὡς Θε­ός καί Σωτήρας τοῦ κόσμου.

Μέ ἄλλα λόγια τό ΣτΕ ἀποφάνθη­κε ὅτι δικαιοῦνται τά παιδιά τῶν Ὀρ­θο­δό­ξων Ἑλλήνων, πού ἀποτελοῦν καί τήν πλειοψηφία τοῦ λαοῦ μας, νά διδά­σκον­ται στό ἑλληνικό σχολεῖο, γιά τό ὁποῖο καί φορολογοῦνται, τήν ὀρθόδοξη πίστη καί διδασκαλία, πού πρεσβεύουν. Ὅπως δικαιοῦνται καί οἱ μει­- ονότητες, δηλαδή ἑβραῖοι, μουσουλμάνοι καί καθολικοί, νά διδά­σκον­ται ξεχωριστά καί αὐτόνομα τά παιδιά τους, ἔτσι καί ἡ πλειοψηφία, δηλαδή τά παιδιά τῶν Ὀρθοδόξων, γιά λόγους ἰσονομίας δικαιοῦνται νά διδάσκονται τήν πίστη τῶν γονιῶν τους καί νά μαθαίνουν τόν Θεό, στό ὄνομα τοῦ ὁποί­ου βαπτίσθηκαν. Αὐ­τό εἶναι θεμελιῶ­δες δικαίωμα γιά ὅ­λους. Ὅσοι συμπολίτες μας ἀσπά­ζονται ἄλλα δόγματα ἤ θρησκεῖες μπο­ροῦν νά ἀπέχουν ἀπό τό συγκεκριμένο μάθημα.

Κοντολογίς, τό ΣτΕ ἀκύρωσε τίς ἀλ­λαγές, οἱ ὁποῖες εἶχαν ὡς στόχο τήν ἀποκοπή τῶν νεότερων γενεῶν Ἑλλήνων ἀπό τή θρησκεία τους καί τή θρησκευτική τους παράδοση. Καί τοῦτο, διότι εἶναι πασίδηλο ὅτι μέ αὐ­τή τήν ὑπουργική ἀπόφαση χρησιμοποιεῖται ἡ παιδεία, ὄχι γιά νά ὑπηρε­τήσει, ἀλλά γιά νά μεταλλάξει καί νά μεταστρέψει τή συνταγματικά προστατευόμενη θρη­σκευτική συνείδη­ση τῶν παιδιῶν.

Μετά τίς ἐξελίξεις αὐτές τό ὑ­πουρ­γεῖο Παιδείας -ἀκόμα καί ἄν διαφωνεῖ- εἶναι ὑποχρεωμένο νά σε­βαστεῖ τή δικαστική ἀπόφαση καί νά τήν ἐφαρμόσει, ὅπως ἄλλωστε προβλέπει καί τό ἄρθρο 95 τοῦ Συντάγματος. Δέν μπορεῖ ὁ κάθε Ὑπουργός νά ἑρ­μη­νεύ­ει τό Σύνταγμα κατά τήν ἰδεολογία του, παραθεωρώντας τό ΣτΕ, διότι τότε ὑπονομεύεται αὐτή ἡ ἴδια ἡ δημοκρατία καί μάλιστα στή χώρα πού τή γέννησε. Πολύ χειρότερα βέβαια, δέν ἐπιτρέπεται νά ὑβρεολογεῖ καί νά χαρακτηρίζει «ἀρνητική ἔκ­πληξη» τήν ἐν λόγῳ δικαστική ἀπόφαση, προσθέτοντας ὅτι πρόκειται γιά «σκοταδισμό, μεσαίωνα καί ἀναχρονισμό». Ἕνας τέ­τοιος σχολιασμός ἀποκαλύπτει κραυγαλέα ἄ­γνοια τοῦ πανανθρώπινου πολιτισμοῦ καί τῆς ἱστορίας. Ὅλα τά μεγάλα καί ἀξι­οθαύμαστα ἔργα στίς τέχνες, τά γράμ­ματα, στή διακονία τῶν συνανθρώπων μας ἐμπνεύσθηκαν ἀπό τό Εὐ­αγγέλιο καί τόν Χριστιανισμό. Ἄν γνωρίζουμε τά συγ­γράμ­ματα τῶν ἀρ­χαίων προγόνων μας, τό ὀφείλουμε στήν Ἐκκλησία καί στούς μοναχούς ἀντιγραφεῖς. Εἶναι κρίμα, ἄδικο καί ἄη­θες νά διαγράφουμε μέ ἕναν ἀπαξιωτικό χαρακτηρισμό μιά τέτοια πολιτι­στική κλη­ρονομιά.

Δόξα τῷ Θεῷ, ὅμως! Ὑπάρχουν ἀ­κόμη ἀγραυλοῦντες συμπολίτες, οἱ ὁ­ποῖοι δέν ἄφησαν τήν ὑπόθεση τοῦ μα­θήματος τῶν Θρησκευτικῶν στά χέρια ἀνθρώπων πού, ἐνῶ λόγῳ καί ἔργῳ δηλώνουν ἄθεοι, θέλουν νά δια­φεντεύουν καί νά ρυθμίζουν τό μάθημα τό ὁποῖο διαμορφώνει τή θρη­σκευτική συνείδηση τῶν παιδιῶν μας. Ὑπάρχουν ἀκόμη πνευματικές Θερμοπύλες, τίς ὁποῖες κάποιοι ὑπηρετοῦν ἐπάξια καί ἀνεπηρέαστα, καταξιώνοντας μάλιστα καί τόν τίτλο τοῦ λειτουργοῦ.

Ἀναντίρρητα, ἡ διδασκαλία τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ στά σχολεῖα μέσῳ τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν ἀποτελεῖ τήν παράδο­ση ἑνός κεφαλαίου τοῦ πολιτισμοῦ μας στίς νεότε­ρες γενιές. Δέν ὑστερεῖ καθόλου σέ σχέ­ση μέ τή Γλῶσ­σα καί τήν Ἱστορία. Τό ἑλληνικό ἔθνος δέν νοήθηκε ποτέ ἐκτός τῆς ὀρθόδοξης κοσμοθεωρίας καί παράδοσης. Ἡ πίστη μας ἀποτελεῖ βασικό συστατικό τῆς ἰδιοπροσωπίας τοῦ λαοῦ μας. Ἡ παιδεία χωρίς τό ἁπλό ἀλλά οὐσιαστικό κομμάτι τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν καθίσταται χωλή καί ἀνάπηρη.

Ὁ ὀρθόδοξος μαθητής καλεῖται νά γίνει κάτοχος ὅλης αὐτῆς τῆς ἀλήθειας καί τῆς παράδοσης. Εἶναι ἀνάγκη καί δικαιοῦται, στό πλαίσιο τῆς ἀνάπτυξης τῆς θρησκευτικῆς συν­είδησής του, νά γνωρίζει ποιός εἶ­ναι ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί τί ἔκανε γι’ αὐτόν. Νά προσλάβει ἐκεῖνο πού εἶναι πίστη τῆς Ἐκκλησίας μας καί πού τονίζει ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς: «Οὐδεμία θρησκεία ἔχει αὐ­τό… ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ μόνος ἀληθινός Θεός». Νά κατανοήσει τή διδαχή τοῦ ἀπόστολου τοῦ σκλαβωμένου Γένους μας, ἁγίου Κο­σμᾶ τοῦ Αἰτωλοῦ: «Ἐγώ ἐδιάβασα… καί περί ἀσεβῶν, αἱρετικῶν καί ἀθέ­ων· τά βά­θη τῆς σοφίας ἠρεύνησα· ὅλαι αἱ πίστεις εἶνε ψεύτικες· τοῦτο ἐκατάλαβα ἀληθι­νόν, ὅτι μόνη ἡ πίστις τῶν ὀρθοδόξων χριστιανῶν εἶνε καλή καί ἁγία».

Στίς κρίσιμες ἡμέρες πού ζοῦμε καί πού τό ἔθνος στό σύνολό του θά πρέπει νά εἶναι ἑνωμένο, ἄς προσ­έξουμε· μήν τορπιλίζουμε τά θεμέλιά μας, πού εἶναι ἡ ὀρθόδοξη πίστη! Παρά τήν ἐπίθεση, τή σπίλωση καί τίς ἀπειλές ἐκ μέρους τῶν ἰθυνόντων, ἄς μήν ξεχνοῦμε ὅτι βασικοί πυλῶνες τῆς χώρας, τοῦ ἔθνους καί τῆς δη­μοκρατίας εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία, ἡ δι­και­οσύνη καί ἡ τήρηση τοῦ Συντάγματος ἀπό ὅλους μας.